Ekologiczne aspekty grafiki artystycznej

dr hab. Katarzyna Winczek, prof. UJD

Katedra Grafiki, s.11
ul. Dąbrowskiego 14, 42-200 Częstochowa
e-mail: k.winczek@ujd.edu.pl

dyscyplina artystyczna: sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki

Ekologiczne aspekty grafiki artystycznej

Współczesne technologie często są związane z różnorodnymi potrzebami wynikającymi z problemów i tempa rozwoju cywilizacyjnego oraz relacji człowiek – środowisko, także w sztukach plastycznych. Szczególnie w tych obszarach, w których umożliwiają to procesy technologiczne, można wyodrębnić pro-ekologiczne postawy i działania. Zagadnienia grafiki ekologicznej (non-toxic printmaking) mają istotne znaczenie poznawcze, przybliżające nowe, stosowane w Europie Zachodniej, USA i Kanadzie, a dotychczas szerzej nieznane w Polsce nietoksyczne metody i materiały używane w różnych technikach grafiki warsztatowej. Zakres pojęcia grafiki ekologicznej można rozpatrywać w aspekcie: stosowania nietoksycznych środków i materiałów w technologii powstawania powielanego obrazu, metodę pracy oraz techniczny sposób generowania obrazu. Odpowiednio można wymienić trzy podstawowe rodzaje ekologicznych procesów w grafice artystycznej:

• techniki druku wklęsłego, wypukłego, płaskiego
• metoda trawienia elektrolitycznego,
• techniki fotopolimerowe, techniki foto światłoczułe

Alternatywne sposoby uzyskiwania obrazu w grafice pozwalają na stosowanie nietoksycznych technik i materiałów, zastępujących tradycyjne, drażniące środki (kwasy,
rozpuszczalniki, farby tłuszczowe).
Grafikę non-toxic charakteryzuje duży, nie wyeksploatowany jeszcze potencjał naukowy i twórczy, umożliwiający pogłębienie wiedzy o współczesnych kierunkach badań w obszarze technologii w grafice artystycznej, oraz wzbogacenie indywidualnych narzędzi kreacji w sztuce.
Ekologiczny aspekt grafiki zawiera się nie tylko w wymiarze technologicznym, ale również w refleksji teorii sztuki, filozoficznej, nad postawami twórczymi artysty we współczesnym społeczeństwie, celu i znaczeniu sztuki wobec konieczności szeroko rozumianej ochrony naturalnego środowiska człowieka.