Przejdź do treści

Opiekun naukowy:

Dr hab. Urszula Cierniak prof. UJD

Instytut Literaturoznawstwa

Email: u.cierniak@ujd.edu.pl; umc222@wp.pl

Tradycjonalizm, konserwatyzm, konflikty religijne i zderzenie kultur w literaturze

 

Od kilkunastu lat coraz większego rozgłosu nabiera teoria „zderzenia cywilizacji” Samuela Huntingtona. Jednym z jej kluczowych punktów jest twierdzenie, że w dobie gwałtownego kryzysu tożsamości w stosunkach międzynarodowych znacznie większą rolę od sojuszy powstałych na bazie ideologii odgrywają przymierza określane przez kulturę i cywilizację.  W tym procesie „zderzenia cywilizacji”  szczególnemu przewartościowaniu podlegają tradycyjne wartości, zaś przywiązanie do własnej przeszłości i kulturowych korzeni staje się ważną składową myślenia konserwatywnego. Polska i Rosja należą do dwóch różnych kręgów cywilizacyjnych – katolickiego i prawosławnego lub, jak określał to Feliks Koneczny – łacińskiego i bizantyjskiego. Fakt ten rzutuje na odmienne podejście autorów pochodzących z obu krajów do własnej przeszłości, teraźniejszości, ale i przyszłości. Badanie narodowych wzorców kulturowych w przekazie literackim oraz odzwierciedlenie ich w literaturze będzie możliwe zarówno z osobna na gruncie literatury polskiej i rosyjskiej, jak i spojrzenia na tytułową problematykę w perspektywie porównawczej literatury Polski i Rosji.

Traditionalism, Conservatism, Religious Conflict, and the Clash of Cultures in Literature

Samuel Huntington’s „clash of civilisations” theory has been gaining prominence for the past several years. One of its key points is the claim that in times of violent identity crisis, alliances defined by culture and civilisation play a much more significant role in international relations than alliances formed based on ideology. In this process of the „clash of civilisations,” traditional values are particularly revalued. Poland and Russia belong to two different civilisations – Catholic and Orthodox, or as Feliks Koneczny called it, Latin and Byzantine. This fact implies a different authors’ approach from both countries to their past, present and future. Studying national cultural patterns in the literary message and their reflection in literature will be possible both on the grounds of Polish and Russian literature. We also assume the possibility of looking at the title issue from a comparative perspective of Polish and Russian literature.